
Sprężone powietrze jest jednym z wydajnych i wygodnych sposobów magazynowania i przekazywania energii, która może być przesłana na sporą odległość i wykorzystana w przystosowanym do tego układzie pneumatycznym. Stosowanie zasilania gazem o podwyższonym ciśnieniu jest efektywne, a przy tym zapewnia cichą pracę, brak iskrzenia, a co równie ważne, mniejszą masę urządzeń. Czynnik roboczy w postaci powietrza jest łatwo dostępny, a zagwarantowanie jego odpowiednich parametrów jest za sprawą skutecznej filtracji stosunkowo proste. Wielką zaletą korzystania z urządzeń pneumatycznych jest również to, że reagują na zmianę przepływu lub ciśnienia w bardzo krótkim czasie, a za ich pomocą można przekazywać całkiem duże siły, porównywalne ze znacznie bardziej kłopotliwymi układami hydraulicznymi. Przy ich podłączaniu i działaniu instalacji pneumatycznej nie ma zagrożenia zanieczyszczeniem środowiska, co dość często zdarza się przy obsłudze układów hydraulicznych. Ponieważ jednak podwyższone ciśnienie musi być w jakiś sposób wytworzone, każdy system powietrzny musi być wyposażony w odpowiednią sprężarkę. W zastosowaniach profesjonalnych i amatorskich coraz częściej korzysta się w tym celu z kompresorów śrubowych, które wyróżniają się wysoką wydajnością, niezawodnością, wysoką kulturą pracy, a także gwarantują niskie zużycie energii. Przyjrzyjmy się bliżej zastosowaniom kompresorów śrubowych, poznajmy ich zasadę działania oraz najważniejsze zalety.
Zastosowanie sprężarek w działalności przemysłowej i usługowej
Sprężone powietrze może być wykorzystywane na różne sposoby. Najczęściej jest używane do zasilania maszyn lub urządzeń przeznaczonych do zastosowań przemysłowych, a także do napędzania narzędzi warsztatowych podłączanych do instalacji powietrznej, takich jak szlifierki, wiertarki, klucze udarowe czy polerki. Bywa użyteczne przy obsłudze różnego typu wyposażenia od podnośników pneumatycznych po sprzęt do malowania lub nanoszenia powłok. Sprężone powietrze jest niezwykle przydatne nie tylko, gdy służy celom technicznym, ale również wówczas, kiedy stosuje się je do użytku technologicznego np. przy oczyszczaniu powierzchni, osuszaniu i chłodzeniu. Urządzenia pneumatyczne często są wykorzystywane w różnych procesach pomocniczych m.in. do rozdmuchu, utrzymywania odpowiedniej odległości między elementami maszyn a obrabianymi materiałami czy do przenoszenia rozmaitych przedmiotów za pomocą właściwie dobranych przyssawek.
Każdy układ pneumatyczny musi się składać z kilku podstawowych elementów, które umożliwiają mu skuteczną pracę. Do funkcjonowania instalacji korzystającej ze sprężonego powietrza niezbędne będą właściwie dobrane przewody transportujące znajdujący się pod ciśnieniem gaz oraz zbiornik do magazynowania powietrza. Na wyposażeniu musi się też znaleźć reduktor zapewniający stały poziom przekazywanego do instalacji ciśnienia, a także odpowiednie złączki i zawory. Kluczowym elementem całego systemu jest jednak kompresor, który pozwoli na sprężenie zasysanego powietrza atmosferycznego i zasilanie całej operacji.
Istnieje wiele modeli kompresorów, które można zastosować jako jednostki zasilające większą lub mniejszą instalację sprężonego powietrza. Wciąż dużym zainteresowaniem cieszą się urządzenia przepływowe, zwane także wirowymi. Właściwy stopień sprężania jest w nich uzyskiwany za sprawą obracających się promieniście łopatek, które zasysają powietrze i generują przepływ o dużym natężeniu. Zaletą konstrukcji tego rodzaju jest praca ciągła dostarczająca sprężonego powietrza o stałej charakterystyce. Do użytku przemysłowego i warsztatowego znacznie częściej są jednak wybierane sprężarki wyporowe, nazywane także objętościowymi. W tym przypadku praca ma charakter cykliczny, a uzyskiwanie odpowiedniego stopnia sprężania jest możliwe dzięki intensywnej pracy elementu zmniejszającego objętość, jaką zajmuje powietrze i wymuszającego jego przepływ. Przykładami sprężarek wyporowych są proste sprężarki tłokowe, a także coraz popularniejsze sprężarki śrubowe.
Na jakiej zasadzie działają kompresory śrubowe?
Sprężarki śrubowe wyróżniają się dość prostą konstrukcją, wysoką sprawnością oraz niską awaryjnością. Są także trwałe i odporne na zużycie. Dobrze sprawdzają się w zastosowaniach, w których potrzebna jest praca ciągła. Co ważne, są produkowane zarówno w wersjach olejowych, gdzie olej służy nie tylko do smarowania obracających się elementów, ale również pełni rolę uszczelniacza na styku elementów ruchomych i korpusu urządzenia, jak i jako modele bezolejowe. Nadają się także do wykorzystania w układach jedno- i wielostopniowych. W przypadku sprężarek jednostopniowych granica wydajności to uzyskiwanie ciśnienia na poziomie około 17 barów przy zakresie mocy sięgającej nawet 250 kW.
Zasada działania sprężarek śrubowych jest stosunkowo mało złożona. Tak, jak w innych kompresorach objętościowych powietrze jest tu sprężane za sprawą zmniejszania objętości komory, w której się znajduje. W przypadku urządzeń śrubowych efekt ten jest uzyskiwany dzięki dwóm śrubom (wirnikom) z zazębiającym się uzwojeniem. Na obu są wykonane specjalne spiralne zwoje – jeden przesunięty względem drugiego. Zwój wirnika głównego zagłębia się we wgłębienia wykonane w wirniku biernym. Oba zwoje obracają się w przeciwnych kierunkach, więc powietrze doprowadzane do komory, w której się znajdują, jest zasysane do przestrzeni między wirnikami. Z uwagi na zmniejszającą się w wyniku obrotów ilość dostępnego miejsca gaz ulega sprężeniu, a następnie opuszcza korpus urządzenia specjalnym króćcem wylotowym. W przypadku kompresorów śrubowych stopień sprężania zależy od długości, liczby zwojów oraz profilu, jaki został im nadany.
Zaleta sprężarek śrubowych to przede wszystkim czyste powietrze o bardzo dobrych parametrach użytkowych. Duże znaczenie ma też dobra wydajność oraz niezwykle niski poziom hałasu, tak charakterystycznego dla sprężarek tłokowych. Istotna okazuje się też prosta konstrukcja gwarantująca brak usterek oraz wysoka żywotność urządzeń tego rodzaju. Największą wadą kompresorów śrubowych jest jednak ich wyższy koszt oraz duża wrażliwość na jakość wykonania – przede wszystkim dokładność obróbki elementów metalowych, ich idealne spasowania i wykończenie wszystkich powierzchni. W zastosowaniach profesjonalnych są one jednak niezastąpione z uwagi na swoją zdolność do długiej i nieprzerwanej pracy oraz niskie prawdopodobieństwo wystąpienia nieoczekiwanej awarii.